خوشا به حال گیاهِ «چَویر» که در سرمای کوهساران ایلام بر سرِ برفابه ها گیسو افشانده است

ترجمه فارسی ترانه انار ژه باخان   محمد عزیزی

خوشا به حال گیاهِ «چَویر» که در سرمای کوهساران ایلام  بر سرِ برفابه ­ها گیسو افشانده است./در سحرگاه سرد ِکوهساران ایلام، پیش از برآمدن کامل سپیده­ ی صبح، آویزهای یخ از صخره ­ها آویزانند./درّه­ ها انباشته از یخ­، و ارتفاعات غرق در بارش پیچان برف هستند./پسته­ ی کوهی و چویر و آویشن و «رَنان»دسته ­دسته و خوشه­ خوشه در مناطق مرتفع ِ مشرف به درّه­ ها در کنار هم روییده ­اند./بوی گل و بوی چویر در فصل بهار مانند طبله­ و جامُشکی عطاران خوش­بو است./در منطقه­ ی «سراب بازان»دختران کمرچین پوشیده­ یِ مشک به دوش ِ گیسوکمند را می­بینم؛/ که مانند گل سرخ خودنمایی می­کنند اما تو در میان آن همه گل، متفاوتی./ای محبوب من! نام تو نازنین است. پوست تو مانند لیموی تازه و معطر، لطیف و باطراوت است.  تو چویر رُسته در گذرگاهِ چشمه ­سارانی./تو بنفشه ­ی خوش­بوی ارتفاعات، و میوه ­ی تازه گل­داده­ ا­ی. تو لیلیِ خاندان اشرافی هستی./باز به زیبایی، صخره­ سار به سختی و صعب ­العبوری، و طناب به کوتاهی شهره ­اند، و من به حرمان و بی­ نصیبی نام­ آور شده ام./شب­های سرد و روزهای گرم از پی هم می­گذرند./درختان چتر سبزِ برگ­ هایشان را گسترده و بر سر کوهساران سایه انداخته­ اند.  /تو مانند خورشید در آسمان طلوع کرده ­ای و نور جهان تابت را بر عالم افشانده ­ای. /ای بلبل، فریاد! فصل گل گذشت و گل نرگس به زردی گرایید./خزان است و زمان کوچ سیاه ­چادرهای کُرد فرارسیده است. درست بر عکس زمانی که به ییلاق می­ آمدند و خوش­حال بودند، اکنون فضای اندوهناکی همه­ جا را فراگرفته­ است./از کوچ ناگزیریم و دلتنگیم؛ چرا که آثار مکان­هایی را رها می ­کنیم که از دلبران و محبوبان مان بر جای مانده است./بر فراز تپه­ ها و مکان­ های مرتفع بنیشینیم و از دردمندان سراغی بگیریم./نسیم صبا وزیدن گرفته است و چه نرم و نیکو و معتدل بر من می­ وزد./زمان کوچیدن به گرمسیر فرا رسیده، و دوباره فصل کوچیدن به ییلاق فرامی‌رسد. وعده ­ی دیدار ما زمانی باشد که میوه ­ها می­­رسند./صدای به هم خوردن اسباب و اثاثیه ­ی کوچ­نشینان تازه کوچیده و قه قهه ­ی بلبل در کوه­پایه ­ها وسایه ­ساران به گوش می­رسد./کوچیدیم و در مکانی تازه جای گرفتیم. فصل بهار فرارسیده و گل­های خوش­بو شکفته­ اند./کوچندگانِ به ییلاق کوچیده، به بازی گُل یا پوچ مشغول ­اند. زندگی در سیاه‌چادرهای ییلاقی در نظرمن از گنج تمام شهرها بهتراست./مرغابیان نر و ماده شب­ها بیدارند و روزها را در آبگیرها و چشمه­ ساران به سر می­برند./سیلاب­ها و آب­های توفنده­ ی بهاری، سینه­ ی دره ­ها را شکافته و برفابه ­ها به ناز جاری شده­ اند./زیبایی زمانه به حال کسی خوب است که نشان ِخانه ­ی غم را گم کرده باشد./شب­ها شعله ­ی ماه، پاکیزه و بی­ غش است و آیینه­ ی تمام ­نمای خزانه­ ی غیب الهی است./سربند و دستارت کج است و سایه­ ی درّه هم کج است. زلفت گره­گیر و پرپیچ و تاب است مانند کاکل نیِ تازه رُسته./سیاه­ چادر تازه افراشته سست و لرزان است و صدای شاباش بالابلندان از هرسو بلند است./مانند بزکوهی از فراز صخره ­ها به ژرفای درّه ­ها نگریستم. سال­ها گذشتند و من هم با آن­ها گذشتم./مانند رهگذران آواره و دور از وطن، زمانی بر بلندای ارتفاعات مشرف به درّه­ ها درنگ کنیم./بیا با اشتیاق و لذّت دل، به سیر و صفا و گشت و گذار برویم./بگذار باران­های دانه درشت و سیل­ آسا ببارند و مانند گل به دامان لیلی بریزند./کاروان کوچید و من تنها مانده ­ام و هنوز دو لیموی باغ جمال محبوب را به دست نیاورده ­ام./محبوب من، مانند بزکوهی بر فراز کبیرکوه ایستاده، و با ناز تمام، چویر می­ بوید.

>